Procesory
Procesor (inaczej CPU – Central Processing Unit) to układ scalony odpowiadający za większość zadań wykonywanych przez komputer. Pobiera dane z pamięci, interpretuje je, a następnie wykonuje zawarte w nich polecenia.
Współczesne procesory zbudowane są z wielu rdzeni (im jest ich więcej, tym komputer jest w stanie jednocześnie wykonywać więcej obliczeń), dysponują pamięcią podręczną, mogą być również wyposażone w zintegrowany układ graficzny.
Najwydajniejsze CPU to bardzo rozbudowane i zaawansowane konstrukcje. Warto jednak pamiętać, że im bardziej skomplikowana budowa układu, tym większe zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz cena samego CPU.
Procesor w komputerze i laptopie – różnice
Procesory w komputerach i laptopach zbudowane są podobne, jednak wciąż występują w nich istotne różnice.
Procesor do komputera – zwykle są dużo wydajniejsze, a w celu łatwej modernizacji montuje się je w specjalnym gnieździe – podstawce. Co prawda w zestawie z CPU zazwyczaj już znajduje się chłodzenie, ale użytkownik ma możliwość jego wymiany na wydajniejszą i/lub cichszą konstrukcję.
Procesor dla laptopa – ma już pewne ograniczenia (głównie jeżeli chodzi o zasilanie i chłodzenie). Zazwyczaj oferuje więc niższe osiągi kosztem mniejszego zapotrzebowania na energię elektryczną. Dodatkowo nie przewidziano opcji modernizacji – układ jest zamontowany na stałe, a chłodzenie zostało zaprojektowane z myślą o konkretnym laptopie.
Jaka podstawka pod procesor?
Jeżeli składamy komputer stacjonarny i mamy już wybraną płytę główną, musimy dopasować procesor do określonej podstawki. Obecnie na rynku znajdziemy kilka gniazd, które obsługują różne jednostki.
Typy gniazd i generacje procesorów Intel:
Intel LGA 1700 (płyty główne z serii 600 i nadchodzące 700) – procesory Celeron, Pentium, Core i3, Core i5 i Core i7, Core i9 z 12 lub 13 generacji Intel Core (Alder Lake i nadchodzące Raptor Lake)
Intel LGA 1200 (płyty główne z serii 400 i 500) – procesory Celeron, Pentium, Core i3, Core i5 i Core i7, Core i9 z 10. lub 11 .generacji Intel Core (Comet Lake i Rocket Lake)
Intel LGA 1151 (płyty główne z serii 300) – procesory Celeron, Pentium, Core i3, Core i5, Core i7 i Core i9 z 8. i 9. generacji Intel Core (Coffee Lake Refresh, Coffe Lake)
Intel LGA 2066 – superwydajne procesory Core i9 z 7., 9. i 10. generacji Intel Core X
Typy gniazd i generacje procesorów AMD:
AMD AM5 (nadchodzące płyty główne z serii 600) – nadchodzące procesory AMD Ryzen 7000
AMD AM4 (płyty główne z serii 300, 400 i 500) – procesory AMD Ryzen 1000, 2000, 4000, 3000 i 5000
AMD sTRX4 (płyty główne TRX40) – superwydajne procesory Ryzen Threadripper 3000
AMD sWRX8 (płyty główne WRX80) – superwydajne procesory Ryzen Threadripper PRO 3000 i 5000
AMD TR4 (płyty główne X399) – starsze superwydajne procesory Ryzen Threadripper 1000 i 2000
Oznaczenia procesorów Intel i AMD
Procesory oferują bardzo szeroką skalę wydajności, różnią się liczbą rdzeni, liczbą wątków, częstotliwością taktowania oraz ilością pamięci podręcznej. Więc jaki procesor wybrać?
Aby odnaleźć CPU odpowiedni do Twoich potrzeb w pierwszym etapie wystarczy posłużyć się prostą identyfikacją. Cecha ta znajduje się w danych technicznych pod pozycją „typ procesora”.
Rodzaje procesorów Intel:
Intel Core i9 – najmocniejsze procesory dla wymagających użytkowników profesjonalnych (edycja grafiki, filmów, projektowanie grafiki 3D) oraz graczy chcących uzyskać możliwie najwyższą płynność obrazu (fps)
Intel Core i7 – oferują bardzo wysoką wydajność, która sprawdzi się zarówno w grach jak i do wykonywania profesjonalnych zadań
Intel Core i5 – uniwersalne CPU o wysokiej wydajności do domu i gier, cechujące się atrakcyjną relacją ceny do możliwości
Intel Core i3 – tańsze procesory dla mniej wymagających użytkowników, sprawdzą się np. w komputerach domowych
Intel Pentium i Intel Celeron – tanie, najprostsze procesory o podstawowej wydajności
Intel Xeon – specjalne procesory zaprojektowane do profesjonalnych zastosowań, stosowane w stacjach roboczych
Oznaczenia procesorów Intel
Znamy już główne rodziny procesorów Intel. Pora przyjrzeć się bliżej ich nazwom i temu, co oznaczają poszczególne elementy. Jako przykład weźmy procesor Intel Core i5-12600K.
Core i5 – nazwa rodziny procesorów
dwie pierwsze cyfry – określa generację procesora. Tutaj mamy do czynienia z procesorem 12. generacji
kolejne 3 cyfry – oznaczają wydajność procesora (więcej = lepiej)
litera na końcu – określa dodatkową cechę CPU. Litera K w tym wypadku odblokowany mnożnik procesora, czyli możliwość jego podkręcania (pozostałe często stosowane oznaczenia to: F (brak zintegrowanego układu graficznego), H (procesor dla wydajnych laptopów), P/U/Y (procesor niskonapięciowy, stosowany zazwyczaj w laptopach), X/XE (seria najbardziej wydajnych procesorów).
tekst: komputronik.pl